دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا
بررسی فقهی-حقوقی محاربه و موارد مشابه با نگاهی به قانون مجازات اسلامی سال 1392
چکیده
این تحقیق بعد از بررسی لغوی و ادبی محاربه و ذکر اجمالی دیدگاه فقها شیعه و سنی و همچنین به بررسی جرم محاربه در قانون جدید مجازات اسلامی پرداخته تا ماهیت محاربه از جنبه های مختلف کنکاش نماید . بر این اساس هر گاه اقدام کسی به محاربه و اعمال زور، سبب ارعاب مردم و سلب امنیت از زندگی و مال و ناموسشان گردد، چنین عملی محاربه و افساد در زمین است و مشمول اطلاق آیه و روایات خواهد بود، چه اینکه غرض اصلی او ارعاب و سلب امنیت مردم باشد و چه اینکه غرض اصلی او مورد دیگری باشد.
با توجه به اینکه سیر قانونگذاری جرم محاربه و افساد با تحولاتی روبرو بوده و هر چند قانون مجازات اسلامی سال 92 با نگاهی متفاوت به این موضوع پرداخته و افساد را از محاربه جدا کرده و آنرا در زمره جرایم حدی قرار داده، اما با سیر و واکاوی بر اساس مستندات فقهی می توان به این نتیجه رسید که مجازات محارب، موارد مذکور در آیه محاربه و مجازات مفسد به دلیل عام بودن لفظ افساد و عدم تعریف دقیق از جرم افساد، تعزیر می باشد که بر اساس حکم حکومتی و متناسب با جرم تعیین می گردد.
لیکن نگاهی گذرا به عناوین مجرمانه علیه امنیت نشان می دهد که این دو عنوان در سیاست کیفری قانونگذار با دیدگاهی توسعه ای، در عرصه های گوناگونی تبلور یافته است. بسیاری از این عناوین مجرمانه از مصادیق( بغی) و یا (جرم سیاسی) بوده و اعمال کیفر محاربه بر آنها خالی از ایراد نیست. از طرفی بسیاری از عناوین مجرمانه بر چسب افساد گرفته و مجازات شدید اعدام برای مرتکبین آنها در نظر گرفته شده است که این شیوه قانونگذاری در تعارض با اصل قانونی بودن جرم و مجازاتها و لزوم احتیاط در دماء می باشد و به علاوه باعث تفسیر های متعدد از سوی حقوقدانان می شود.
کلید واژه:
محاربه
افساد
بغی
تحولات قانونی
قانون مجازات اسلامی سال 92
مقدمه
در شریعت ، جرایم به محظورات شرعی که خداوند متعال از آنها به وسیله حد یا تعزیر منع کرده است تعریف شده اند . و محظور، عبارت است از انجام فعلی که از آن نهی شده و یا ترک فعلی که به آن امر شده است . پس جرم ، انجام عملی است که حرام و دارای مجازات است و یا ترک فعلی است که شرع انور به تحریم و مجازات بر آن تصریح کرده است . جرم در میان پدیده های گوناگون اجتماعی نیز رفتاری مورد انزجار و نفرت جامعه است ، که با توجه به شدت و ضعف آن ، مستلزم عقوبت می گردد . با پیروزی و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(ره)،یکی از برنامه های دولت اسلامی پس از استقرار نظام اسلامی وضع قوانین کیفری مبتنی بر احکام شرع مقدس و لغو مقررات مغایر بود.طلیعه این تحول پیش از تصویب مقررات جدید با اجرای مجازاتهای اسلامی که به موجب احکام دادگاههای انقلاب اسلامی در همان روزهای نخستین پیروزی انقلاب نمایان گردید سپس با تصویب مقررات جزایی اسلامی تقسیم بندی جرایم از خلاف ، جنحه وجنایت به حدود و قصاص و تعزیرات تغییر یافت .
در بخش حدود ، محاربه به عنوان جرمی مستقل وارد حقوق موضوعه ایران گردید پدیده مجرمانه محاربه ، یکی از عناوین حقوق جزای اسلامی می باشد. این مبحث در باب حدود ، بین فقهای شیعه و سنی مشهور است . در آن باب ، مجازاتهای شدید از سوی شارع مقدس بیانگر اهمیتی است که شارع ، برای صیانت مردم ، تامین امنیت و آسایش جامعه قائل است . به علت جدید التاسیس بودن این موضوع ومباحثی که پیرامون ماهیت و نحوه اجرای آن در فقه امامیه و اهل تسنن و مصادیق آن در عصر حاضر و نیز بررسی وجوح تشابه و تفاوت این جرم با جرائم دیگر از قبیل بغی و سایر جرایم مخل امنیت داخلی و خارجی مطرح است لذا موضوع تحقیق را بررسی ماهیت این جرم در فقه و حقوق انتخاب نمودم .
فهرست
چکیده6
فصل اول:کلیات تحقیق7
1-1- مقدمه8
1-2- بیان مساله9
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق10
1-4- اهداف تحقیق11
1-4-1-هدف کلی11
1-4-2-اهداف جزئی11
1-5- سؤالات تحقیق11
1-5-1- سؤال اصلی11
1-5-2- سؤالات فرعی12
1-6- فرضیات تحقیق12
1-6-1- فرضیه اصلی12
1-6-2- فرضیات فرعی12
1-7- سوابق تحقیق13
1-8- روش تحقیق14
1-9- روش گردآوری اطلاعات14
1-10- ابزار گردآوری اطلاعات15
1-11- تعاریف مفهومی کلید واژگان15
فصل دوم:مفاهیم و مبانی نظری تحقیق17
2-1- تعریف محاربه در لغت و اصطلاح17
2-2- محاربه در قرآن كریم19
2-3- اصطلاح محاربه از دیدگاه فقیهان امامیه و اهل سنت21
2-3-1-اصطلاح محاربه از دیدگاه فقیهان امامیه21
2-3-1-1- استنادات فقها برای جرم محاربه22
2-3-1-2- دلایل جرم محاربه و مجازات در فقه23
2-3-2- اصطلاح محاربه از دیدگاه اهل سنت24
2-4-بررسى عناصر دخیل در تحقق عنوان محاربه25
2-4-1-بکار بردن سلاح25
2-4-2-تحقق خارجی ترس و ارعاب26
2-4-3-قصد قتل یا سرقت27
2-4-4-عمومیت متعلق محاربه28
فصل سوم:بررسی جرم محاربه با موارد مشابه در فقه و حقوق30
3-1- محاربه و بغی در لغت و اصطلاح30
3-1-1-معنای لغوی بغی30
3-1-2- معنای اصطلاحی بغی31
3-1-3- بررسی مفهوم محاربه و بغی (جرم سیاسی)32
3-2- نظریات مختلف در مورد بغی ( جرم سیاسی )37
3-2-1- شرایط جنگ با بغات یا مجرمین سیاسی40
3-2-2- رفتار با اسیران و مجروحین جنگی بغات41
3-3-تعریف جرم سیاسی از نظر حقوقدانان و مقایسه آن با بغی44
3-3-1- مزایای مجرمین سیاسی45
3-3-2- مقایسه بین محارب و باغی47
3-4-محاربه و تروریسم48
3-4-1-مفهوم تروریسم48
3-4-2- تعاریف گسترده تروریسم50
3-4-3-تعریف تروریسم از نظر دیدگاه هدف و عامل52
3-4-3-1- انواع تروریسم از نظر هدف52
3-4-3-2- انواع تروریسم از نظر عامل53
3-4-4-تعریف حقوقی تروریسم54
3-4-5-مقایسه تروریسم و محارب56
فصل چهارم:بررسی جرم محاربه در قانون مجازات اسلامی (با تاکید بر قانون جدید)60
4-1- جرم محاربه با خدا و افساد فیالارض60
4-2- اركان تشکیل دهنده جرم محاربه61
4-2-1- ركن قانونی61
4-2-2- ركن مادی62
4-2-2- 1- مرتكب جرم63
4-2-2- 2- موضوع محاربه65
4-2-2- 3- وسیله ارتكاب جرم66
4-2-2- 4- نتیجه مجرمانه67
4-2-2- 5- رابطه علیت بین فعل مرتكب و نتیجه مجرمانه68
4-2-3- عنصر معنوی68
4-3- تشابه جرائم علیه امنیت با جرم محاربه70
4-4- بررسی موردی جرایم در حكم محاربه71
4-4-1- بر هم زدن امنیت و ایجاد رعب و وحشت از طریق سرقت مسلحانه و قطع الطریق73
4-4-2- قیام مسلحانه علیه حکومت اسلامی74
4-4-3- براندازی حكومت اسلامی75
4-4-4- نامزد تصدی یكی از پستهای حساس حكومت كودتا78
4-4-5-تشكیل یا اداره دسته یا جمعیت غیر قانونی79
4-4-6- تحریك نیروهای خودی به تمرد یا تسلیم83
4-4-7- همكاری با دولتهای خارجی متخاصم84
4-4-8- سوء قصد به جان رهبر یا یكی از رؤسای قوای سه گانه و مراجع بزرگ تقلید85
4-4-9- جعل اسكناس و اسناد بانكی به قصد اخلال در نظام كشور87
4-4-10- اجتماع و تبانی بر ضد امنیت داخلی یا خارجی كشور88
4-4-11- تظاهر، قدرت نمایی و اقدام علیه آسایش عمومی بوسیله اسلحه89
4-4-12- راهزنی در راهها و شوارع90
4-4-13- سرقت مسلحانه در شب90
4-4-14- آتش زدن اموال به قصد مقابله با حكومت اسلامی91
4-4-15- نهب، غارت و اتلاف اموال با قهر و غلبه92
4-5- جرمانگاری افساد فی الارض در لایحه جدید مجازات اسلامی93
4-5-1- محاربه و افساد فیالارض ماهیتا یك نوع جرم یا از یكدیگر منفك93
4-5-2- تفاوت های مقایسهای لایحه جدید مجازات اسلامی با قانون فعلی لازم الاجرا95
4-5-3- سابقه تقنینی جرم محاربه و افساد فیالارض در قانون جدید مجازات اسلامی سال 9296
4-5-4- اصطلاح قطاعالطریق در فقه97
4-6- تحلیل و بررسی حقوقی جرایم علیه امنیت و موضع قانون در قانون مجازات جدید اسلامی سال 9298
4-6-1- تفاوت جرم بغی با جرم سیاسی در قانون جدید مجازات اسلامی سال 9299
4-6-2- ارکان متشکله جرم سیاسی در قانون جدید مجازات اسلامی سال 92100
4-6-3- تلاشهایی نهادهای حکومتی در تعریف جرم سیاسی102
4-6-4- دلایل و ویژگیهای جداسازی جرایم علیه امنیت با سایر جرایم102
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری104
نتیجه گیری104
منابع و ماخذ107
منابع فارسی108
منابع عربی110